Χριστίνα Αντωνιάδου

 

Ο Zondi έχει υπό τον έλεγχό του όλη τη γειτονιά, ίσως αυτός είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος να το περιγράψει κανείς. Κι αυτό το καταφέρνει μόνο με το ένα του μάτι. Διότι το άλλο είναι κλειστό, ραμμένο. Αν και βλεπόμαστε σχεδόν κάθε μέρα, δεν του έχω κάνει ποτέ νύξη για το ραμμένο του μάτι θεωρώντας ότι η σχετική ερώτηση θα φανέρωνε έλλειψη τακτ. Ταυτόχρονα έχω διαρκώς το νου μου μην ξεχαστώ την ώρα που κουβεντιάζουμε και πάει το βλέμμα μου στην ουλή του. Μια μέρα, πρέπει να έχει περάσει ήδη ο πρώτος μας χρόνος στο Johannesburg, με ρωτάει χωρίς περιστροφές και εντελώς ακομπλεξάριστα πώς και δεν ρώτησα ποτέ τι έγινε κι έχασε το μάτι του. Κάπως απροετοίμαστη για μια τόσο άμεση αντιπαράθεση με το θέμα, προσπαθώ να του εξηγήσω –χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία είναι αλήθεια– το πρόβλημα με το τακτ και τη διακριτικότητα από την πλευρά μου. Ωστόσο κάτι στην έκφραση του προσώπου του μου δίνει να καταλάβω ότι δεν έχω και πολλές επιλογές, και παρόλο που ξέρω ότι η κουβέντα θα τραβήξει σε μάκρος, αφήνω έναν αναστεναγμό αμηχανίας και του λέω ότι είμαι πρόθυμη να ακούσω την ιστορία του, αρκεί φυσικά να το θέλει κι ο ίδιος. Το ίδιο άμεσα όπως έθεσε την ερώτηση αρχίζει να μου εξιστορεί πώς συνέβη το περιστατικό. Στο Fourways μένει ένας εξάδελφός μου– ξέρεις πού είναι το Fourways, έτσι δεν είναι; με ρωτάει. Φυσικά και ξέρω, του απαντώ γνέφοντας με το κεφάλι κι απορώ μέσα μου για το ατελείωτο συγγενολόι του, που έχει ξεπεράσει πια τα σύνορα του Soweto και σκοπεύει τώρα να εξαπλωθεί και στο Fourways. Πριν δύο χρόνια λοιπόν, ενώ βρισκόταν στο Fourways για να επισκεφτεί τον εξάδελφό του, του επιτέθηκαν τέσσερις άνδρες και του πήραν το κινητό. Τον βασάνισαν άγρια και τον ξυλοκόπησαν αλύπητα, τόσο που έχασε το δεξί του μάτι. Περιγράφει το συμβάν κι ανάμεσα στα λεγόμενά του του ξεφεύγουν κάπου κάπου τα γνωστά επιφωνήματα της Νότιας Αφρικής όπως eish και shoo, καθώς και η έκφραση shame.

source: https://ridgetimes.co.za

Για τα δικά μου δεδομένα η ιστορία είναι αρκετά σοκαριστική από μόνη της και θα ήθελα πολύ να αποφύγω τις λεπτομερείς περιγραφές που ετοιμάζεται τώρα να κάνει ο Zondi. Έχω μείνει άναυδη μπροστά σε τόση ωμή βία με αποκλειστικό σκοπό την αφαίρεση ενός κινητού. Από την ταραχή μου δυσκολεύομαι να μιλήσω και μόλις και μετά βίας βγαίνουν από το στόμα μου μερικές λέξεις συμπόνιας. Ο Zondi με βγάζει από τη δύσκολη θέση συνεχίζοντας να μιλάει βιαστικά και στο τέλος μου ανακοινώνει την πιθανότητα να κάνει εγχείρηση και να τοποθετήσει γυάλινο μάτι. Με ρωτάει πώς βρίσκω την ιδέα. Ανακουφισμένη που η κουβέντα στρέφεται αλλού, σπεύδω να συμφωνήσω και καταφέρνω να ξεστομίσω όλο κι όλο ένα αξιοθρήνητο amazing. Υπό ομαλές συνθήκες ευχαρίστως θα του απαριθμούσα τα πλεονεκτήματα μιας χειρουργικής επέμβασης, θα προσπαθούσα να τον πείσω πόσο αναγκαίο είναι να την κάνει και γενικά να τον επηρεάσω θετικά προς αυτή την κατεύθυνση. Καθώς είμαι όμως ακόμα μουδιασμένη από το σοκ δυσκολεύομαι να βρω τις κατάλληλες λέξεις – και δη στα αγγλικά. Ευτυχώς γρήγορα διαπιστώνω –και δεν κρύβω ότι με ξαφνιάζει λίγο αυτό– ότι δεν χρειάζεται τη δική μου ενθάρρυνση για να πειστεί να προχωρήσει στο βήμα της επέμβασης. Απ’ ό,τι φαίνεται έχει ήδη κλείσει ημερομηνία για το χειρουργείο και το επιχείρημά του τώρα είναι πόσο πολύ θα χαρεί η γυναίκα του, που μελλοντικά θα μπορεί να την κοιτάζει και με τα δυο του μάτια. That’s cool! Του δίνω δίκιο, αν και είμαι απολύτως βέβαιη ότι το γυάλινο μάτι δεν πρόκειται να βελτιώσει θεαματικά την όρασή του. Ούτε και θα αλλάξει τελικά το πώς την βλέπει, αλλά το πώς τον βλέπει εκείνη. Το μόνο που καταφέρνω να ψελλίσω στα αγγλικά είναι ότι στο κάτω κάτω είναι ένας good looking young man. Στο σημείο αυτό ο Zondi μου κλείνει το –μοναδικό του– μάτι με νόημα, με ευχαριστεί για τη συνομιλία και επιστρέφει ξανά στη φροντίδα του κήπου.

Μερικές ημέρες αργότερα να τος πάλι μπροστά μου να μου χαμογελάει με τα κατάλευκα δόντια του. Μωρέ μπράβο! Η διαφορά ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο μάτι είναι μηδαμινή. Του δίνω συγχαρητήρια και χαίρομαι για λογαριασμό του. Ο Zondi με ευχαριστεί που τον προέτρεψα να κάνει την επέμβαση διότι, αν δεν ήμουν εγώ, λέει, δεν θα είχε πάρει ποτέ αυτή την απόφαση. Cool! Για κάτσε, σκέφτομαι, και τον ρωτάω επιφυλακτικά πώς ακριβώς το εννοεί αυτό. Επαναλαμβάνει ότι δεν θα τολμούσε ποτέ να κάνει αυτό το βήμα εάν δεν είχε προηγηθεί η συζήτηση μαζί μου και γι’ αυτό μου είναι ευγνώμων που επέμενα τόσο. Α, ναι, και by the way η εγχείρηση κόστισε τόσα rand, και αναφέροντας το ποσό κλείνει τη συζήτηση και με κοιτάζει όλο προσδοκία. Αναρωτιέμαι πώς να το ερμηνεύσω όλο αυτό. Ο Zondi όμως με βοηθάει λέγοντάς μου ότι εφόσον εγώ επέμενα να κάνει την επέμβαση θα πρέπει να αναλάβω και μέρος των εξόδων. Έχω μείνει κάγκελο μπροστά σε τόση πονηριά. Και, όχι, δεν το βρίσκω καθόλου cool!

Περνάνε τρεις εβδομάδες κι ο Zondi εξαφανισμένος. Λες και έχει ανοίξει η γη και τον κατάπιε. Καθώς δεν έχω προσωπική γνωριμία ούτε με τους κηπουρούς ούτε και με τις καθαρίστριες της γειτονιάς, που –βάζω ό,τι στοίχημα θέλετε– ξέρουν σίγουρα πού βρίσκεται ο Zondi, πιάνω τη γυναίκα του, τη Soyaphi. Η Soyaphi εδώ και μερικούς μήνες μένει πια κι αυτή στο σπιτάκι next to us και πάντα γλιστράει σαν σκιά από μπροστά μας χαμογελώντας ντροπαλά και χωρίς να πει κουβέντα. Όταν τη ρωτάω πού βρίσκεται ο καλός της, μου απαντάει κάτι σε μια γλώσσα Bantu. Έλα μου όμως που δεν καταλαβαίνω γρι! Do you speak English, Soyaphi? ξεκινάω με τη βασική ερώτηση μήπως και καταφέρουμε να συνεννοηθούμε στοιχειωδώς. Πάλι μου απαντάει με μια, υποθέτω, άψογα αρθρωμένη πρόταση στη μητρική της γλώσσα, αλλά κι αυτή τη φορά δεν πιάνω ούτε μια λέξη. Εγκαταλείπω την προσπάθεια. Μέχρι τώρα δεν χρειάστηκε να μιλήσω με τη Soyaphi γιατί απλούστατα ήταν πάντα ο Zondi εδώ.

source: https://pulitzercenter.org

Την επόμενη μέρα ακούω ένα χτύπο στην πόρτα, κάτι που μόνο ο Zondi και η Pamela συνηθίζουν, διότι μόνο αυτοί γνωρίζουν τον κωδικό της μεγάλης εξωτερικής αυλόπορτας και μπορούν να μπουν στο προαύλιο χωρίς να χτυπήσουν το κουδούνι για να τους ανοίξω. Στο άνοιγμα της πόρτας στέκονται η γυναίκα του Zondi, η Soyaphi, και ένας νεαρός άνδρας, ο οποίος μου συστήνεται ως αδελφός της και είναι γνώστης της αγγλικής γλώσσας. Επιτέλους βρέθηκε κάποιος να μου εξηγήσει για ποιο λόγο απουσιάζει ο Zondi. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κουνιάδου, λοιπόν, ο Zondi χρειάστηκε να πάει ξαφνικά στην πατρίδα του γιατί πέθανε ο θείος του, και μόνο αυτός –ο Zondi δηλαδή– μπορεί να οργανώσει την κηδεία και να τακτοποιήσει όλες τις άλλες εκκρεμότητες. Για όλα αυτά χρειάζεται τρεις εβδομάδες. Στο ενδιάμεσο διάστημα ωστόσο μπορεί αυτός –ο κουνιάδος δηλαδή– να αναλάβει τα καθήκοντα του Zondi σχετικά με τον κήπο. Στην ερώτησή μου γιατί ο Zondi έφυγε χωρίς να με ενημερώσει δεν παίρνω κάποια σαφή απάντηση, επαναλαμβάνει μόνο σε περίληψη τα λίγα που ειπώθηκαν προηγουμένως, ότι δηλαδή ο θείος αυτός εγκατέλειψε τα εγκόσμια. Δεν γνωρίζω τίποτα σχετικά με την ταφή των νεκρών στο Malawi. Τη μόνη φορά που βρέθηκα σε κηδεία εκτός ευρωπαϊκού χώρου ήταν στο Nepal, όπου η όλη διαδικασία είναι υπόθεση μερικών ωρών. Μολονότι το ταξίδι από τη Νότια Αφρική ως το Malawi δεν είναι παιχνιδάκι, αδυνατώ να αντιληφθώ γιατί ο Zondi χρειάζεται τρεις εβδομάδες. Ας ελπίσουμε ότι θα δώσει τις απαραίτητες εξηγήσεις αφού επιστρέψει και σταθεί ενώπιόν μου με το αστραφτερό του χαμόγελο.

source: https://ontheworldmap.com

Σχεδόν τέσσερις εβδομάδες αργότερα στέκεται πράγματι πάλι μπροστά μου και γελώντας γοητευτικά αφήνει να φανεί η τέλεια λευκή οδοντοστοιχία του, που αναμφίβολα θα μπορούσε να προέρχεται από διαφήμιση οδοντόπαστας. Είμαι καλά, λέει με μελιστάλακτη φωνή, αν και ο νεκρός θείος ήταν σημαντικό πρόσωπο στην οικογένεια, κάτι σαν πατέρας. Μια παράκληση έχω μόνο. Θα μπορούσες να μου δώσεις μια προκαταβολή διότι ψόφησε η αγελάδα μας; Ξέρεις, με το γάλα της τρεφόταν όλη η οικογένειά μου. Άσε που χρειάζεται να επισκευαστεί και η σκεπή της καλύβας γιατί στάζει. Κι επειδή αυτός είναι ο μόνος απ’ όλο το σόι που έχει σταθερή δουλειά πρέπει να φροντίσει για όλα όσα αφορούν την οικογένεια. Μου ζητάει λοιπόν σε rand το ποσό των 1.000 ευρώ. Σε ένδειξη συμπαράστασης και συμπόνιας του δίνουμε κι εμείς αυτό το ποσό, το οποίο, αφού μας ευχαριστεί πολύ διαχυτικά, μας διαβεβαιώνει ότι την ίδια κιόλας μέρα θα το στείλει στην πατρίδα για τη σωτηρία της οικογένειας με κάποιο από τα αναρίθμητα ξαδέλφια που μένουν στο Soweto ή στο Fourways.

source: https://www.designindaba.com

Δεν περνούν δυο μέρες κι ο Zondi μπαίνει από το gate καβάλα σε ένα μηχανάκι και διασχίζει μπροστά μου την αυλή σφυρίζοντας. Όταν μια εβδομάδα μετά διαπιστώνω ότι το μηχανάκι βρίσκεται ακόμα παρκαρισμένο έξω από την πόρτα του σπιτιού του, τον πιάνω και του ζητώ εξηγήσεις. Μου λέει λοιπόν ότι το μηχανάκι το δανείστηκε για λίγες μέρες από έναν εξάδελφό του (άλλος ένας!) γιατί είναι φοβερά βολικό! Στην πραγματικότητα λέει το συνηθισμένο του it is cool, αλλά πιστεύω ότι αυτή τη φορά η λέξη έχει την έννοια του «βολικού». Όταν τον ρωτάω αν η οικογένεια στην πατρίδα έχει τώρα πλέον μια αγελάδα και μια σκεπή για να μη στάζει μέσα, γνέφει καταφατικά γελώντας χωρίς να μπει σε λεπτομέρειες.

Περνούν οι μέρες κι οι εβδομάδες και το μηχανάκι έχει γίνει αναπόσπαστο στοιχείο της πόρτας του σπιτιού του Zondi, το παρκάρει ακριβώς δίπλα από το πατάκι που σκουπίζει τα πόδια του πριν μπει μέσα. Κάθε ελεύθερη στιγμή την περνάει δίπλα από το αγαπημένο του μηχανάκι και με πολύ μεράκι το καθαρίζει και το γυαλίζει διαρκώς, λες και το προετοιμάζει για συμμετοχή σε καλλιστεία. Ποτέ ξανά δεν τον ρωτάω για την αγελάδα και τη σκεπή, ούτε φυσικά θέλω να μάθω πώς τα βγάζει πέρα τόσον καιρό ο ξάδελφος χωρίς το μηχανάκι του.

source: https://www.youtube.com/watch?v=JieWPKSLUv8

Όσο περισσότερο ζω σ’ αυτό το σπίτι τόσο πιο μυστήριος μου φαίνεται ο Zondi. Δεν διακινδυνεύω να ρωτήσω την Pamela ποια είναι η γνώμη της γι’ αυτόν, διότι αν τυχόν μου ξεφύγει ένα ατυχές σχόλιο, θα μπορούσα –αντί να ξεδιαλύνω τα πράγματα– να δημιουργήσω μεγαλύτερο πρόβλημα, όταν μάλιστα δεν είμαι σε θέση να εκτιμήσω πόσο στενή είναι η σχέση μεταξύ τους. Έχοντας άγνοια της γλώσσας είναι δύσκολο να κρίνω αν είναι στενοί φίλοι, γνωστοί ή αν η σχέση τους είναι απλά συναδελφική. Η εντύπωση που έχω αποκομίσει, μέχρι τώρα τουλάχιστον, είναι ότι οι δυο τους τα πάνε καλά. Η Pamela μάλιστα φαίνεται να έχει γίνει φίλη και με τη γυναίκα του Zondi, τη Soyaphi, αφού στο μεσημεριανό της διάλειμμα της αρέσει να πετάγεται δίπλα, μένοντας συχνά πολύ περισσότερο απ’ ό,τι κανονικά προβλέπεται στο συμβόλαιό της.

Ο Zondi και η Pamela κουβεντιάζουν συχνά και πάντα βρίσκουν κάτι για να γελάσουν με την καρδιά τους. Κάθε πρωί επαναλαμβάνεται η ακόλουθη στιχομυθία:

–Kunjani, Zondi!

–Ngiyaphila!

–Ngiyaphilakunjanilawe!

Μου εξήγησαν ότι η μετάφραση αυτού του διαλόγου είναι περίπου η εξής:

–Τι κάνεις, Zondi;

–Περίφημα. Εσύ, τι κάνεις;

–Κι εγώ καλά είμαι!

Κάποιες φορές με φωνάζουν κι εμένα στην παρέα τους, για παράδειγμα όταν η Pamela δείχνει στο smartphone φωτογραφίες από την πατρίδα της, τη Zimbabwe. Pictures from home. Ο αδελφός της, ο οποίος είναι ένα είδος φύλαρχου στο χωριό και έχει βρει κάπου ένα μεγάλο κομμάτι χρυσού, λίγο πριν τα Χριστούγεννα αντικατέστησε το παλιό μνήμα των γονιών τους με ένα καινούργιο και πλήρωσε γι’ αυτό –κάθεστε καλά;– το ποσό των 36.000 rand. Για να παρευρεθεί και η Pamela στην επίσημη τελετή ταξίδεψε στη Zim μαζί με τον μικρότερό της γιο. Στις φωτογραφίες οι περισσότερες γυναίκες και τα παιδιά, αλλά και μερικοί άνδρες, φορούν ένα λευκό μανδύα κι από πάνω ένα είδος μπέρτας σε γαλάζιο χρώμα, το λεγόμενο isembatho, το οποίο συνηθίζεται να φοριέται την Κυριακή στην εκκλησία. Σε αντίθεση με κάποιες γυναίκες στις φωτογραφίες, που προσπαθώντας να μιμηθούν τη Barbie το παρακάνουν με την εμφάνισή τους και πλησιάζουν επικίνδυνα τα όρια του κιτς, η Pamela με το σικάτο φόρεμα που τονίζει τις γραμμές της και με τα ταιριαστά παπούτσια της φανερώνει τόση αρχοντιά, που δεν μπορώ παρά να της βγάλω το καπέλο και να εκφράσω το θαυμασμό μου για το γούστο της. Pamela, you look amazing! Καλοδιάθετη και με το πρόσωπο να ακτινοβολεί με ευχαριστεί για τα καλά μου λόγια και δείχνει ακόμα περισσότερες φωτογραφίες από την πατρίδα. Κι ο Zondi σχολιάζει τις φωτογραφίες αλλά στη γλώσσα τους, μια γλώσσα Bantu που δεν καταλαβαίνω φυσικά, και έτσι δεν μπορώ δυστυχώς να το διασκεδάσω όπως η Pamela. Γενικά φαίνεται πάντως πως ο Zondi διαθέτει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ, το οποίο όμως εγώ, δεν έχει σημασία για ποιους λόγους, δεν μπορώ να απολαύσω.

source: https://www.qqtdd.com

Μια μέρα επιστρέφω από το σουπερμάρκετ και βλέπω τον Zondi και την Pamela να καθαρίζουν μαζί τα τζάμια. Η Pamela από μέσα, ο Zondi απ’ έξω. Έτσι προβλέπει το συμβόλαιο την κατανομή της συγκεκριμένης εργασίας. Howzit Zondi? τον ρωτάω με κατεβασμένο το παράθυρο του αυτοκινήτου ενώ προσπαθώ να μπω μέσα από την πολύ στενή είσοδο του γκαράζ κάνοντας συνεχώς ελιγμούς κι έχοντας το νου μου να μην κάνω καμιά γρατζουνιά στις πόρτες και στα φτερά του αμαξιού. I am fine, thank you! How are you? μου αποκρίνεται λάμποντας από χαρά κι εγώ του απαντάω μηχανικά Good, good. Κάθε φορά που έρχομαι από το σουπερμάρκετ φέρνω κάτι στο διαμάντι μου την Pamela και το κάνω με χαρά, γιατί ξέρω ότι το ενοίκιο που πληρώνει είναι πολύ μεγάλο και με το ζόρι τα φέρνει βόλτα. Αν ήταν στο χέρι μου, η Pamela θα είχε μετακομίσει από καιρό με την οικογένειά της στο μικρό σπιτάκι του κηπουρού. Συχνά μου αναφέρει πόσο τυχερός είναι ο Zondi που δεν έχει να πληρώνει ενοίκιο και θαρρώ ότι διακρίνω στη φωνή της μια δόση πίκρας, μπορεί και ζήλειας.

Αυτή τη φορά φέρνω δυο μεγάλες τούρτες, δηλαδή και μία για τον Zondi. Τους δείχνω τις τούρτες και τους λέω να διαλέξει ο καθένας όποια του αρέσει. Ο Zondi θέλει να αφήσει την Pamela να διαλέξει πρώτη, κι εκεί που ετοιμάζομαι να τον επαινέσω για τον ιπποτισμό του, τον ακούω να λέει –και δεν θέλω να πιστέψω στ’ αυτιά μου– ότι η mama προηγείται γιατί, πώς να το κάνουμε, είναι μεγαλύτερη στην ηλικία. Κατάπληκτη από την αιτιολόγηση αλλά κι από το γεγονός ότι η Pamela δεν φαίνεται ιδιαίτερα ενοχλημένη, προσπαθώ να εξηγήσω και στους δυο ότι στην Ευρώπη αλλά και γενικότερα στο δυτικό κόσμο είθισται να δίνεται η προτεραιότητα στις γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας. Κι ότι η αναφορά στην ηλικία της γυναίκας σε καμία περίπτωση δεν εκλαμβάνεται ως φιλοφρόνηση, απεναντίας, μπορεί να θεωρηθεί έως και προσβολή. Κανείς από τους δυο τους δεν καταλαβαίνει έστω και κατά προσέγγιση τις αντιρρήσεις μου, διότι στη δική τους κουλτούρα η απότιση σεβασμού στους μεγαλύτερους είναι σημαντικότερο πράγμα από το να σπεύδει ο άνδρας να ανοίγει την πόρτα σε μια γυναίκα. Εννοείται ότι δεν έχει σχεδόν κανένα νόημα να τους εξηγήσω τι αίσθηση θα προκαλούσε σε μια δυτική χώρα αν την κάθε ενήλικη γυναίκα την αποκαλούσαν ξαφνικά mama…

source: https://custardslaststand.com

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα των ωραίων στιγμών που μοιραζόμαστε με τον Zondi και την Pamela στο σπίτι, ωστόσο μου έχει δημιουργηθεί η υπόνοια ότι κάτι πρέπει να έχει αλλάξει μεταξύ τους. Η Pamela αγνοεί επιδεικτικά τον Zondi και μοιάζει σαν να θέλει να τον τιμωρήσει για κάτι. Τέρμα οι κουβέντες, τέρμα και τα γέλια. Τους λόγους αυτής της αλλαγής τους συνειδητοποιώ όταν ένα πρωί έρχεται η Pamela φοβερά αναστατωμένη και μου ζητά την άδεια να γυρίσει αμέσως πίσω στο σπίτι της. Όταν τη ρωτάω τι συμβαίνει, μου εξηγεί ότι άφησε το κινητό πάνω στο τραπέζι κι ότι δεν έχει καμιά εμπιστοσύνη στους δύο υπενοικιαστές της. Φεύγει τρέχοντας, για να επιστρέψει μία ώρα μετά ανακουφισμένη. Ήδη από την αυλόπορτα της εισόδου μου γνέφει με το κινητό στο χέρι.

Από την πρώτη στιγμή είχα εκφράσει τους ενδοιασμούς μου στην Pamela –και επιμένω στην άποψή μου– ότι με αυτούς τους δύο νεαρούς που έβαλε στο σπίτι της μπήκε σε μεγάλους μπελάδες και ότι καλά θα έκανε να τους διώξει όσο πιο γρήγορα γίνεται. Στο κάτω κάτω δεν είναι ούτε φίλοι ούτε συγγενείς της αλλά άγνωστοι οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο και γι’ αυτήν και για τα παιδιά της. Ωστόσο θεωρώ ότι οι υπενοικιαστές δεν αποτελούν κίνδυνο μόνο για την Pamela αλλά και για μας, διότι έχω το φόβο μήπως οι νεαροί την πάρουν από πίσω την ώρα που έρχεται στη δουλειά της κι ώσπου να πεις κύμινο τρυπώσουν από την κεντρική αυλόπορτα. Διαρκώς κυκλοφορούν τέτοιες ιστορίες…

Ανεξάρτητα από τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται, τα επιχειρήματά της είναι πάντα συνδεδεμένα με τον οικονομικό παράγοντα, και για να δώσει έμφαση στις αντιρρήσεις της μου απαριθμεί για πολλοστή φορά ένα ένα τα έξοδα που έχει με τα τρία παιδιά και το εγγόνι της. Έπειτα το ένα δωμάτιο είναι αρκετά μεγάλο γι’ αυτήν και την οικογένεια και μπορούν να στερηθούν χωρίς πρόβλημα το δεύτερο δωμάτιο. Εκείνη τη στιγμή νιώθω ντροπή να έχω τόσα δωμάτια και ούτε έναν υπενοικιαστή. I don’t trust them, επαναλαμβάνει ξανά και ξανά και δεν έχει καθόλου άδικο που ανησυχεί, διότι λόγω της υψηλής εγκληματικότητας που επικρατεί σ’ αυτή τη χώρα πρέπει να παίρνει κανείς τις προφυλάξεις του. Είναι καιρός τώρα που κι αυτή κι ο σύζυγός της τα έχουν πάρει με τους νεαρούς υπενοικιαστές, οι οποίοι τα βράδια κάθονται στο σπίτι καπνίζοντας και πίνοντας, παρόλο που ο άνδρας της προτού νοικιάσουν το δωμάτιο τους το είχε απαγορεύσει ρητά.

source: https://www.videoblocks.com

Η Pamela αρχίζει τώρα να μου διηγείται σχετικά με το προηγούμενο βράδυ, που φαίνεται να συνέβη κάτι πολύ καθοριστικό, και την ακούω φυσικά με αμέριστη προσοχή. Χθες βράδυ λοιπόν οι νεαροί αποθρασύνθηκαν τόσο πολύ, που δεν δίστασαν να φέρουν και φίλους και να την αράξουν στο καθιστικό της Pamela, όπου το ’ριξαν στο ποτό και το τσιγάρο. Με απότομες κινήσεις, που θαρρείς πως κόβουν τον αέρα σαν μαχαίρι, διηγείται ότι τελικά ο άνδρας της εξοργίστηκε τόσο πολύ μ’ αυτή τη συμπεριφορά που τους είπε να ξεκουμπιστούν. Μέχρι το τέλος του μήνα λοιπόν πρέπει να τα μαζέψουν και αμέτε στο καλό. Κι επειδή μ’ όλη αυτή τη φασαρία άργησαν να κοιμηθούν, δεν άκουσε το ξυπνητήρι το πρωί και μέσα στη βιασύνη της να προλάβει να έρθει εγκαίρως ξέχασε το κινητό στο σπίτι. Άντε, πάλι καλά, σκέφτομαι με ανακούφιση, ωστόσο η Pamela δεν έχει ηρεμήσει ακόμα και συνεχίζει όλο πυρ και μανία: We are Christians! We don’t drink alcohol and we don’t smoke cigarettes. And every Sunday morning we are going to church. Για την ευσεβή Pamela τσιγάρο και ποτό είναι διαβολικά πράγματα, οπότε κρίνει τους ανθρώπους από το αν καπνίζουν, αν πίνουν και αν τις Κυριακές πάνε στην εκκλησία. Πρώτη φορά τη βλέπω τόσο εξοργισμένη.

source: https://www.youtube.com/watch?v=fuqADQ5VeXE

Μέσα στο θυμό της μου ξεφουρνίζει άθελά της: Zondi is also drinking alcohol. Oh my Goodness, he drinks a lot. Την κοιτάζω τρομαγμένη. Το ίδιο τρομαγμένη με κοιτάζει κι αυτή και φέρνει την παλάμη της στο στόμα. Τα λόγια που μόλις ξεστόμισε είναι ολοφάνερο ότι της ξέφυγαν άθελά της και τώρα στεναχωριέται που πρόδωσε τον Zondi. Από την άλλη βέβαια δεν είπε και ψέματα. Μετά από μακρά σιωπή και αφού με τα μάτια της φαντασίας μου βλέπω να παρελαύνουν μπροστά μου ορισμένες εικόνες του Zondi, παίρνω το λόγο. Της αφηγούμαι ότι μια Κυριακή φώναξα τον Zondi να έρθει στον κήπο για κάποια μικροδουλειά κι αυτός τύφλα στο μεθύσι μόλις και μετά βίας μπόρεσε να βρει το δρόμο από το σπιτάκι του μέχρι τον κήπο. Με διάθεση τραλαρί τραλαρό και ιδρωμένος από το αλκοόλ στάθηκε μπροστά μου τρεκλίζοντας και παραπατώντας και ψέλλιζε ασυναρτησίες, που όσο κι αν έβαλα τα δυνατά μου λέξη δεν κατάλαβα. Σοκαρίστηκα από την εικόνα που παρουσίαζε, γιατί τον είχα ήδη συστήσει σε μια καινούργια γειτόνισσα, η οποία μάλιστα πριν λίγες ημέρες με ρωτούσε επίμονα αν ο Zondi πίνει κι εγώ το απέκλεισα κατηγορηματικά. Τι ζόρικη υπόθεση! Ξαφνικά άνοιξαν τα μάτια μου. Μα πόσο αφελής ήμουν και δεν παρατήρησα τίποτα τόσον καιρό; Η Pamela με ακούει ήρεμα και δεν δείχνει να ξαφνιάζεται με όσα λέω. Μάλιστα αφήνει να εννοηθεί ότι για τον Zondi αυτή είναι η νορμάλ κατάσταση. Όταν τελειώνω με την περιγραφή, συμπληρώνει ξερά ότι είναι σίγουρη πως την επομένη ο Zondi ήρθε από μόνος του και σχεδόν παραδέχτηκε ότι ήπιε λιγουλάκι παραπάνω το προηγούμενο βράδυ γιατί ο ξάδελφός του είχε τα γενέθλιά του. Pamela, how do you know? Πράγματι, αυτό ακριβώς είχε συμβεί την επόμενη μέρα.

Η Pamela προσπερνάει την ερώτηση χωρίς να μπει στον κόπο να δώσει εξηγήσεις, αντ’ αυτού με ρωτάει: Το ξέρεις βέβαια ότι το μάτι του το έχασε από το πολύ ποτό, ε; Με βλέμμα δύσπιστο και σαστισμένη απ’ τη νέα αποκάλυψη ρωτάω δειλά: Όχι σε ξυλοδαρμό; Αν και κανονικά η κατάσταση είναι μάλλον για κλάματα, η Pamela γελάει πικρά και κουνάει το κεφάλι αρνητικά. Είναι φανερό ότι θέλει να βοηθήσει να ξεκαθαριστούν ορισμένα πράγματα και με πραγματική έγνοια ετοιμάζεται να με κατατοπίσει σχετικά με τον Zondi. Μα, καλά, με ρωτάει, δεν αναρωτήθηκες ποτέ γιατί άραγε η γυναίκα του θέλει να μένει τώρα εδώ κι όχι πια στο Malawi; Σηκώνω τους ώμους. Μέχρι τώρα το απέδιδα στο ότι αγαπιούνται και έχουν την ανάγκη να είναι μαζί. Η απάντηση της Pamela ακούγεται ωστόσο πιο ρεαλιστική και αυτό δεν οφείλεται μόνο στον απαξιωτικό της αναστεναγμό. Μα επειδή όπου δει φουστάνι θα τρέξει από πίσω, είτε είναι πιωμένος είτε ξεμέθυστος. 

source: https://theslaymagazine.com/blog/tell-the-truth-and-lets-be-honest

Αλλά το συνεχές αυτό τσιλιμπούρδισμα, να ξέρεις, είναι χαρακτηριστικό στο σόι του και δεν γνωρίζει φραγμούς, λέει η Pamela υποτιμητικά. Σουφρώνω τα φρύδια και υποψιάζομαι ότι πάλι έχει σχηματιστεί εκείνη η μισητή κάθετη ρυτίδα στο μέτωπό μου ως προέκταση της σκέψης που κάνω αυτή τη στιγμή: Θεέ μου, να δούμε τι άλλο θα ακούσουν τ’ αυτιά μου σήμερα! Ωστόσο τα χειρότερα έπονται: Γνωρίζεις τι επάγγελμα κάνει ένα από τα ξαδέλφια του; με ρωτάει. Σηκώνω ξανά τους ώμους δηλώνοντας άγνοια. He is a hyena man. –Μα πώς του ήρθε η ιδέα να εκτρέφει ύαινες; η ερώτηση μου ανεβαίνει αυθόρμητα στα χείλη. Η Pamela γελάει και κουνάει το κεφάλι απορώντας προφανώς που δεν είμαι μόνο άσχετη αλλά κι αργόστροφη. Με ένα αναλυτικό job description προσπαθεί λοιπόν να μου εξηγήσει ποια είναι τα καθήκοντα που ανατίθενται σε έναν hyena man. Δεν πιστεύω στ’ αυτιά μου. Η δουλειά για την οποία πληρώνεται ο άνδρας αυτός είναι να ξεπαρθενεύει νεαρά κορίτσια αμέσως μετά την εμφάνιση της περιόδου, πρόκειται δηλαδή για επαγγελματία του σεξ με μια εντελώς ειδική αποστολή. It’s a tradition in southern Malawi. Με αυτή την «τελετή της κάθαρσης» σηματοδοτείται η μετάβαση στην ενηλικίωση. Η Pamela μου εξηγεί τι πιστεύουν οι άνθρωποι εκεί και είναι ξεκάθαρο ότι στην πραγματικότητα πίσω από όλα αυτά κρύβονται ολέθριες δεισιδαιμονίες. Σύμφωνα με τις δοξασίες αυτές, όχι μόνο η οικογένεια αλλά όλο το χωριό απειλείται από κάθε λογής συμφορά στην περίπτωση που ένα κορίτσι αρνηθεί να κοιμηθεί με τον hyena man. Το διαμάντι μου η Pamela έχει να μου δώσει όμως κι άλλες πληροφορίες: There is also the practice of ‘widow cleansing’, when a widow must have sex after her husband dies. Ειδάλλως ο νεκρός δεν μπορεί να ενταφιαστεί. Επίσης κι οι γυναίκες που έκαναν έκτρωση πρέπει να δεχτούν να υποστούν αδιαμαρτύρητα το έθιμο.

Μετά από αυτές τις αναλυτικές περιγραφές ο ενθουσιασμός μου για αφρικανικές παραδόσεις και έθιμα έχει πέσει κάπως, ομολογώ. Τουλάχιστον για την ώρα. Εδώ συγκρούονται δύο ολόκληροι κόσμοι κι αυτό που αποζητώ τώρα είναι να μείνω μόνη παρέα με τις σκέψεις μου. Έτσι, λέω στην Pamela να τινάξει το χαλί. Πιάνει αμέσως δουλειά. Απαθής την κοιτάζω πώς τυλίγει το χαλί σε ρολό, πώς το κουβαλάει έξω, πώς το κρεμάει πάνω στην ειδική γι’ αυτό το σκοπό σιδερένια βέργα και το χτυπάει μάλλον ανόρεχτα. Δεν ξέρω τι με πιάνει ξαφνικά και βγαίνω έξω σαν υπνωτισμένη, της παίρνω το τιναχτήρι απ’ τα χέρια και μουρμουρίζω κάτι σαν πρέπει να φανταστείς τώρα ότι εκεί κρέμεται κάποιος ο οποίος σου είναι τελείως αντιπαθής – και πριν προλάβει να μπει η φαντασία της σε κίνηση έχω αρχίσει ήδη να χτυπάω το καημένο το χαλί με τέτοια δύναμη, λες κι αυτό φταίει για ό,τι κακό συμβαίνει στον κόσμο. Η Pamela με κοιτάζει σαν κεραυνοβολημένη χωρίς να καταλαβαίνει προφανώς τι έχει συμβεί ξαφνικά. Χτυπάω όλο και πιο γερά το χαλί και μέσα στο κεφάλι μου μπερδεύονται όλο και περισσότερο οι σκέψεις για αδικίες και ανακολουθίες, ώσπου η υπερένταση κορυφώνεται τόσο που το τιναχτήρι σπάζει σε δυο κομμάτια!

source: https://www.chroniclelive.co.uk

 

Μετάφραση από τα γερμανικά: Κατερίνα Τσαουσίδου

Φιλολογική επιμέλεια: Βασίλης Πάγκαλος

 

Copyright 2018 Christina Antoniadou / All rights reserved

 

Beitragsbild:

Ron Finley: The Gangsta Gardner